بیرون زدگی مقعد و یا پرولاپس رکتوم زمانی اتفاق می افتد که بخشی از روده بزرگ یا راست روده از مقعد بیرون زده باشد. رکتوم آخرین بخش روده بزرگ است و جایی است که بدن قبل از تخلیه مدفوع، آن را ذخیره می کند.
پرولاپس رکتوم زمانی اتفاق می افتد که راست روده از جای طبیعی خود بلغزد و به سمت پایین حرکت کند. در این صورت ممکن است راست روده از بدن خارج شده و یا دیگر بخش های بدن فرو رود.این وضعیت معمولاً به دلیل ضعیف شدن ماهیچه هایی است که از راست روده حمایت می کنند.
پرولاپس رکتوم یک بیماری نسبتا نادر است، به طوری که انجمن جراحان کولون و رکتوم آمریکا تخمین می زند که کمتر از ۳ نفر از هر ۱۰۰۰۰۰ نفر را تحت تاثیر قرار می دهد .
اگرچه این عارضه می تواند هر فردی را درگیر کند، اما در زنان مسن تر شایع تر است. سایر عوامل خطر شامل یبوست مزمن، زور زدن و زایمان است.
افتادگی رکتوم می تواند باعث مشکل در کنترل حرکات روده شود و می تواند منجر به بی اختیاری شود. درمان اولیه ممکن است شامل افزایش مصرف مایعات، افزایش مصرف فیبر و تمرینات کف لگن باشد، اما اکثر افراد در نهایت به جراحی نیاز خواهند داشت.
انواع
سه نوع پرولاپس رکتوم وجود دارد :
خارجی: پرولاپس کامل یا خارجی زمانی اتفاق می افتد که تمامی ضخامت دیواره راست روده از طریق مقعد بیرون می آید.
مخاطی: در این موارد فقط پوشش مخاطی راست روده که به بیرون زدگی مخاط معروف است از طریق مقعد بیرون می‌آید.
داخلی : پرولاپس داخلی یا پرولاپس ناقص نوعی بیرون زدگی است که در طی آن رکتوم دچار افتادگی می شود اما از طریق مقعد بیرون نمی آید.
علائم و عوارض
بیماران مبتلا به پرولاپس زمانی به بیماری خود پی می برند که بخشی از توده متورم راست روده از مقعد خارج شود. در شروع بیماری ممکن است فرد بتواند پرولاپس رکتوم را به داخل فشار دهد، یا ممکن است به طور طبیعی به داخل مقعد بازگردد. با این حال، با گذشت زمان، پرولاپس احتمالاً برای همیشه بیرون میزند و فرد نمی‌تواند آن را به عقب براند.
با گذشت زمان، افتادگی رکتوم ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که فرد سرفه، عطسه می کند و یا برای مدت طولانی می ایستد و یا ورزش می کند. برخی از افراد مبتلا به پرولاپس آن را شبیه به نشستن بر روی یک توپ توصیف می کنند.
برخی از افراد ممکن است پرولاپس داخلی رکتوم را تجربه کنند، که از این جهت متفاوت است که پرولاپس بیرون نمی‌زند. با این حال، فرد ممکن است احساس حرکت ناقص روده یا فشار در رکتوم را تجربه کند.
سایر علائم پرولاپس رکتوم می تواند شامل موارد زیر باشد :
♦ مشکل در کنترل حرکات روده، که در حدود ۵۰ تا ۷۵ درصد موارد رخ می دهد
♦ یبوست، که حدود ۲۵ تا ۵۰ درصد از افرادی که پرولاپس رکتوم دارند را تحت تاثیر قرار می دهد.
♦ خونریزی قرمز و روشن از رکتوم
♦ فشار و ناراحتی مقعدی
♦ ترشحات مخاطی
عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد :
♦ پرولاپس خفه شده: این اتفاق زمانی رخ می دهد که بخشی از رکتوم به دام افتاده و جریان خون را قطع می کند و باعث مرگ بافت می شود. ممکن است فرد دچار قانقاریا شود که باعث مرگ و پوسیدگی این بخش از راست روده می شود. این اغلب دردناک است و نیاز به جراحی دارد.
♦ سندرم زخم رکتوم منفرد: این سندرم در پرولاپس مخاطی وجود دارد، زخم‌ها می‌توانند در قسمتی از راست روده که بیرون زده است ایجاد شود. این عارضه اغلب نیاز به جراحی دارد.
♦ افتادگی مکرر: افرادی که برای پرولاپس رکتوم تحت عمل جراحی قرار میگیرند ممکن است در آینده دچار پرولاپس دیگری شوند. شواهد نشان می دهد که این امر در ۳۰ درصد موارد رخ می دهد. در نتیجه، پزشکان ممکن است به فرد توصیه کنند که پس از جراحی، سبک زندگی خود را اصلاح کند، مانند اتخاذ یک رژیم غذایی با فیبر بالا و اتخاذ رویکردی پیشگیرانه برای هیدراتاسیون.
علل، عوامل خطر
افتادگی رکتوم دارای چندین عامل خطر و علل مرتبط است، اگرچه پزشکان به طور کامل درک نمی کنند که چرا برخی افراد به آن مبتلا می شوند.
مهمترین علت ضعیف شدن ماهیچه هایی است که از راست روده حمایت می کنند. دیگر محرک های احتمالی عبارتند از :
♦ بارداری
♦ یبوست یا زور زدن مزمن
♦ اسهال که حدود ۱۵ درصد از افراد را مبتلا می کند
♦ شرایطی که بر لگن یا دستگاه گوارش تحتانی تاثیر می گذارد
برخی از بیماریهای عصبی نیز بر اعصاب مرتبط با افتادگی رکتوم تاثیر می‌گذارند:
♦ اسکلروز چندگانه
♦ بیماری دیسک کمر
♦ تومورهای ستون فقرات
♦ آسیب به کمر یا لگن
افتادگی رکتوم در بزرگسالان شایع‌تر از کودکان است و به‌ویژه در زنان ۵۰ ساله یا بالاتر که شش برابر مردان در معرض ابتلا هستند، شایع است. اکثر زنانی که پرولاپس رکتوم دارند در دهه ۶۰ زندگی خود هستند، در حالی که بیشتر مردان ۴۰ سال یا کمتر هستند.
در مورد زنان مسن تر، افتادگی رکتوم اغلب همزمان با افتادگی مثانه یا اندام های زنانه رخ می دهد. این افتادگی ترکیبی ممکن است به دلیل ضعف عمومی در عضلات کف لگن رخ دهد.
افتادگی رکتوم یا هموروئید؟
افراد ممکن است پرولاپس رکتوم را با هموروئید اشتباه بگیرند، زیرا هر دو این بیماری ها آخرین بخش روده را تحت تاثیر قرار می دهند و علائم مشابهی دارند.
با این حال، در حالی که پرولاپس رکتوم دیواره رکتوم را تحت تاثیر قرار می دهد، بواسیر بر رگ های خونی در کانال مقعد تاثیر می گذارد. این دو بیماری نیاز به درمان متفاوتی دارند، بنابراین تشخیص صحیح مهم است.
تشخیص
برای تشخیص افتادگی رکتوم، پزشک به تاریخچه پزشکی فرد نگاه می کند، از او در مورد علائمش می پرسد و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد.
معاینه فیزیکی ممکن است شامل این باشد که پزشک یک انگشت چرب شده را وارد راست روده کند یا مقعد فرد را در حالی که چمباتمه زده است، مشاهده کند که گویی در توالت است. اگرچه ممکن است برخی افراد این را ناراحت کننده و احتمالاً خجالت آور بدانند، اما معاینه برای تشخیص دقیق بسیار مهم است.
آزمایشات بیشتر ممکن است برای روشن شدن علت بیماری ضروری باشد. این تست ها می تواند شامل موارد زیر باشد :
دفکوگرافی: این آزمایش به عنوان پروکتوگرافی نیز شناخته می شود، این آزمایش تابش اشعه ایکس است که رکتوم و کانال مقعدی را در حین اجابت مزاج نشان می دهد.
کولونوسکوپی: در طول این روش، پزشک یک دوربین لوله مانند بلند و انعطاف پذیر به نام کولونوسکوپ را وارد مقعد می کند تا روده بزرگ و راست روده را از نزدیک ببیند.
مانومتری آنورکتال: این شامل قرار دادن یک لوله اندازه گیری فشار در داخل راست روده است تا قدرت عضلاتی که حرکات روده را کنترل می کنند، بررسی شود.
سونوگرافی اندوآنال: با استفاده از یک پروب نازک اولتراسوند، پزشک به ماهیچه هایی که بدن برای کنترل روده ها استفاده می کند نگاه می کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر چه پرولاپس رکتوم اغلب یک مشکل پزشکی اورژانسی نیست، اما می تواند ناراحت کننده باشد، باعث خجالت شود و تأثیر نامطلوب قابل توجهی بر سلامت روحی و جسمی فرد داشته باشد.
بنابراین، افرادی که متوجه هرگونه علائم افتادگی رکتوم شده اند باید در اسرع وقت با پزشک صحبت کنند. هر چه فرد درمان پرولاپس رکتوم را بیشتر به تعویق بیاندازد، احتمال مشکلات دائمی مانند بی اختیاری و آسیب عصبی بیشتر می شود.
درمان
در وهله اول، تسکین علائم و اجابت مزاج راحت‌تر مهم است. پزشکان ممکن است رژیم غذایی با فیبر بالا، نرم کننده های مدفوع و تمرین روده و همچنین نوشیدن آب فراوان را توصیه کنند.
در مرحله بعد بسته به نوع پرولاپس، سن و سایر مشکلات پزشکی پزشکم دیگر روشهای جراحی را پیشنهاد می کند. به طور کلی دو نوع جراحی برای پرولاپس وجود دارد، این جراحی شامل موارد زیر است:
جراحی شکمی
این روش شامل ایجاد یک برش در شکم یا پایین شکم است. سپس جراح رکتوم را به سمت بالا می کشد و آن را به سایر ساختارهای بدن بخیه میزند.
پرینه
در این روش برعکس جراحی شکمی، جراحی مربوط به مقعد میشود. در این روش جراح رکتوم بیرون زده را بریده و رکتوم باقیمانده را به مقعد متصل می کند.
ادامه ...
