اسهال چیست؟ روش فوری درمان اسهال
علائم
علائم و نشانه های مرتبط با اسهال (مدفوع شل و آبکی) ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- گرفتگی یا درد شکم
- نفخ
- حالت تهوع
- استفراغ
- تب
- خون در مدفوع
- مخاط در مدفوع
- نیاز فوری به اجابت مزاج
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
بزرگسالان باید در موارد زیر به پزشک مراجعه کنند:
- اسهالی که بیش از دو روز بدون هیچ بهبودی ادامه داشته باشد.
- دچار علائم کم آبی مثل غش و ضعف شده باشید.
- درد شدید شکم یا مقعدی
- مدفوع خونی یا سیاه
- تب بالای ۱۰۲ فارنهایت (۳۹ درجه سانتیگراد)
در کودکان، به ویژه کودکان خردسال، اسهال می تواند به سرعت منجر به کم آبی بدن شود. اگر اسهال کودک در عرض ۲۴ ساعت بهبود نیافت یا اگر کودک علائم زیر را دارد، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید :
- علائم کم آبی بدن مثل بی حالی، غش و ضعف و خشکی دهان
- تب بالای ۱۰۲ فارنهایت (۳۹ درجه سانتیگراد)
- مدفوع خونی یا سیاه
علت
تعدادی از بیماری ها و شرایط می توانند باعث اسهال شوند، از جمله:
- ویروسها : انواع ویروس ها می توانند باعث علائم گوارشی مثل اسهال شوند. ویروسی که باعث بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ (COVID-19) می‌شود، با علائم گوارشی از جمله تهوع، استفراغ و اسهال نیز همراه است.
- باکتری ها و انگل ها : قرار گرفتن در معرض باکتری های بیماری زا، مانند E. coli یا انگل ها از طریق غذا یا آب آلوده، منجر به اسهال می شود. هنگام سفر به کشورهای در حال توسعه، اسهال ناشی از باکتری ها و انگل ها اغلب اسهال مسافرتی نامیده می شود. Clostridioides difficile نوع دیگری از باکتری است که باعث اسهال می شود و می تواند پس از یک دوره آنتی بیوتیک یا در طول بستری شدن در بیمارستان رخ دهد.
- داروها : بسیاری از داروها مانند آنتی بیوتیک ها می توانند باعث اسهال شوند. آنتی بیوتیک ها با از بین بردن باکتری های بد عفونت ها را کاهش می دهند، اما باکتری های خوب را نیز از بین می برند. این امر تعادل طبیعی باکتری ها را در روده بر هم می زند و منجر به اسهال می شود. سایر داروهایی که باعث اسهال می شوند، داروهای ضد سرطان و ضد اسیدهای حاوی منیزیم هستند.
- عدم تحمل لاکتوز : لاکتوز قندی است که در شیر و سایر محصولات لبنی یافت می شود. افرادی که در هضم لاکتوز مشکل دارند پس از مصرف لبنیات دچار اسهال می شوند. عدم تحمل لاکتوز می تواند با افزایش سن افزایش یابد زیرا سطح آنزیمی که به هضم لاکتوز کمک می کند، با افزایش سن کاهش می یابد.
- فروکتوز : فروکتوز قندی است که به طور طبیعی در میوه ها و عسل یافت می شود. گاهی اوقات به عنوان یک شیرین کننده به برخی نوشیدنی ها اضافه می شود. فروکتوز می تواند منجر به اسهال در افرادی شود که در هضم آن مشکل دارند.
درمان اسهال
اکثر موارد اسهال حاد به خودی خود ظرف چند روز بدون درمان برطرف می شود. اگر تغییر سبک زندگی و درمان های خانگی اسهال را بدون موفقیت امتحان کرده اید، ممکن است پزشک شما داروها یا درمان های دیگری را توصیه کند.
آنتی بیوتیک یا ضد انگلی
آنتی بیوتیک ها یا داروهای ضد انگلی ممکن است به درمان اسهال ناشی از باکتری یا انگل کمک کنند. اگر یک ویروس باعث اسهال شما شود، آنتی بیوتیک ها کمکی نمی کنند.
درمان برای جایگزینی مایعات
احتمالاً پزشک به شما توصیه می کند که مایعات و نمک را با نوشیدن آب با الکترولیت، آب میوه یا آبگوشت جایگزین کنید. اگر نوشیدن مایعات معده شما را ناراحت کند یا باعث استفراغ شود، ممکن است پزشک تزریق سرم را تجویز نماید.
درمان بیماریهای زمینه ای
اگر اسهال ناشی از یک بیماری جدی‌تر مانند بیماری التهابی روده باشد، پزشک برای کنترل آن اقداماتی انجام می دهد و یا ممکن است به یک متخصص، مانند یک متخصص گوارش ارجاع داده شوید.
شیوه زندگی و درمان های خانگی
اسهال معمولاً بدون درمان به سرعت برطرف می شود. برای کمک به مقابله با علائم و نشانه های خود تا زمانی که اسهال از بین برود، سعی کنید موارد زیر را انجام دهید:
- مقدار زیادی مایعات از جمله آب، آبگوشت و آبمیوه بنوشید.
- از کافئین و الکل خودداری کنید.
- با بازگشت حرکات روده به حالت عادی، غذاهای نیمه جامد و کم فیبر را به تدریج به رژیم غذایی اضافه کنید. نان تست، تخم مرغ، برنج یا مرغ گزینه های مناسبی هستند.
- برای چند روز از مصرف برخی مواد غذایی مانند لبنیات، غذاهای چرب، غذاهای پرفیبر یا غذاهای بسیار چاشنی شده خودداری کنید.
- داروهای ضد اسهال بدون نسخه، مانند لوپرامید و بیسموت ساب سالیسیلات، ممکن است به کنترل علائم کمک کنند. برخی از بیماری ها، عفونت های باکتریایی و انگلی می توانند با این داروها بدتر شوند. بنابراین قبل از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید.
- پروبیوتیک ها؛ میکروارگانیسم‌هایی هستند که با افزایش سطح باکتری‌های خوب به بازگرداندن تعادل دستگاه گوارش کمک می‌کنند،اما مشخص نیست که آیا می‌توانند به کوتاه کردن دوره اسهال کمک کنند یا خیر. پروبیوتیک ها به شکل کپسول یا مایع در دسترس هستند و به برخی غذاها مانند بعضی از ماست ها اضافه می شوند.